Anjiyo, halk arasında damar sertliği olarak bilinen koroner arter hastalığından şüphe duyulduğunda ya da hastalığın belirtileri ortaya çıktığında bu damarları görüntülemek için kullanılan bir yöntem.
Koroner anjiyo, kısaca anjiyo olarak da bilinir, en sık yapılan kardiyoloji tetkiklerinden biridir. Anjiyo, girişimsel kardiyolog tarafından, anjiyo laboratuvarında yapılır. Kontrast denilen bir boya maddesi ince ve yumuşak kateterler yardımıyla koroner damara verilerek, X-ışını ile damar içinin görüntülenmesi sağlanır.
Anjiyo yıllar içirisinde teknik olarak gelişerek günümüzdeki halini aldı. Daha yumuşak ve ince kateterler ile el bileğinden de yapılabilmektedir.
Çoğu merkezde hala kasıktan femoral arter denilen atar damar giriş yolu olarak kullanılıyor olsa da, el bileğinden yapılabilen hastalarda komplikasyon oranlarının azaldığı gösterilmiştir. Bilekten anjiyo aynı zamanda hastanın hemen işlemden sonra ayağa kalkabilmesine ve 1-2 saat içerisinde taburcu olmasına izin verirken, kasıktan yapılan anjiyo ile hastanın kum torbası ile yaklaşık 6 saat yatakta yatması gerekmektedir.
YAPTIRACAKLAR BUNLARI YAPMALI
Anjiyo günü Hasta yaklaşık 2 saat aç kalarak hastaneye gelir
Yatış işlemleri tamamlandıktan sonra hazırlanmak üzere odaya alınır
Kıyafetler ve takılar çıkarılır. Protez diş ve gözlük doktor önerisine göre kalabilir
Rutin kullanılan ilaçlar sorgulanır. Anjiyo günü kullandığınız ilaçları mutlaka bildiriniz
Hemşire gerekli hazırlıkları yapar
Zamanı geldiğinde anjiyo laboratuvarına alınırsınız
Bilekten anjiyo yapılması planlandıysa el bileğiniz ve güvenlik amacıyla kasık bölgeniz hazırlanır
Üzerinize steril bir örtü serilir
İşlemi yapacak kardiyologumuz size kendini tanıtacak ve işlem adımlarından bahsedecektir
Anksieteniz varsa bu aşamada doktorunuzu bilgilendirebilirsiniz. Size rahatlamanız için sedatif ilaç verilebilir
Lokal anestezi yapılarak işlemin tamamen ağrısız olması sağlanır
Üzerinizde bağlı olan elektrod ve sensörler ile doktorunuz nabız, tansiyon ve oksijen verilerinizi monitörde gerçek zamanlı olarak takip etmektedir
Çok ince, yumuşak bir kılıf el bileğinizdeki veya kasığınızdaki atardamara yerleştirilir
Bu kılıfın içinden yine ince ve yumuşak kateterler ile kalp damarlarınıza ilerlenir
Kateterlerin içinden kontrast denilen bir boya maddesi verilir. Bu oldukça az miktarlardadır
X-ışını verildiğinde bu kontrast madde sayesinde koroner damarlarınızın içi ekranda hareketli bir film olarak izlenebilir
Bu filmler dijital olarak kaydedildiği için doktorunuz işlem esnasında tüm çekilen pozları dikkatlice birkaç kez izler
Eğer damarlarınızın içinde daralma veya tıkanma görürse bunun ölçümünü yapacaktır
Darlık derecesi %70 ve üzerinde olan darlıklar stent gerektirebileceği için bu görüntüler farklı açılardan değerlendirilir
Anjiyo işlemi tamamlandığında doktorunuz size elde ettiği görüntüleri ve nasıl tedavi edilmesi gerektiğini anlatacaktır
Aynı seansta stent takılması gerekirse masadan kalkmadan yine aynı yol kullanılarak stent işlemine devam edilir
Aynı seansta devam edilmeyecekse veya damarlarınız sağlıklı ise el bileğinizdeki veya kasığınızdaki kılıf çekilecektir
El bileğine şeffaf bir bandaj yapılır ve hasta odasına alınır
Kasıktan yapıldıysa, sıkı bir bandaj yapılır ve kum torbası konabilir. Ardından hasta odaya alınır
El bileğinden yapılan anjiyo sonrası hasta yaklaşık 1 saat istirahat eder ve ardından taburcu edilir
Kasıktan yapılan anjiyo sonrası hasta yaklaşık 6 saat yatakta istirahat eder ve ardından taburcu edilir
Kasık için geliştirilen yeni kapatma cihazları vardır. Doktorunuzu bu sistemi kullandıysa daha erken ayağa kalkmanıza izin verebilir
Kontrol için randevunuz ayarlanır, ilaçlarınız ve sağlıklı yaşam konusunda öneriler yapılır
Artık sağlıklı bir şekilde eve gitmeye hazırsınız
Eve giderken mutlaka yerinize bir yakınınız araba kullansın. İşlem günü anjiyo yapılan elinizle ağır birşey kaldırmayın. Merdiven çıkabilirsiniz ve ertesi gün banyo yapabilirsiniz
NEDEN YAPILIR?
Doktorunuz sizden aşağıdaki sebeplerden ötürü anjiyo yaptırmanızı isteyebilir:
Eforlu elektro (EKG) veya ekokardiyografide anormal sonuçlar
Diğer kan damarı problemleri veya göğüs yaralanması
Yeni veya artan göğüs ağrısı (kararsız angina)
Doğuştan bir kalp hastalığı (konjenital kalp hastalığı)
Ameliyat gerektiren bir kalp kapağı problemi varsa Göğüs ağrısı (anjina) veya merdiven çıkarken nefes nefese kalma gibi koroner arter hastalığının belirtileri
Göğsünüzde, çenenizde, boynunuzda veya kolunuzda diğer testlerle açıklanamayan ağrı
BİLEKTEN ANJİYONUN AVANTAJLARI NELER
El bileğinden yapılan anjiyo sonrası kanama komplikasyonları daha az gelişmektedir. Kasıktan yapılan anjiyografi sonrası hastanın 6 saat yatakta sırtüstü yatması önerilmektedir. Halbuki el bileğinden yapılan anjiyografi sonrası hasta hemen ayağa kalkabilmekte ve yaklaşık 1-2 saat sonra evine taburcu olabilmektedir. Eskiden sadece anjiyografi için kullanılan bu yöntem balon anjiyoplasti ve stent girişimlerinde de yani kalp damarlarının tedavisinde de kullanılabilmektedir.
Bu yöntemden en çok faydalanan hastalar, kilolu olan, yatakta sırt üstü yatamayacak, ortopedik sorunları olan, prostat nedeniyle sık idrara çıkan dolayısıyla erken ayağa kalkması gereken hastalar, yaşlı hastalar ve kronik akciğer hastalığı olanlardır.
